Indarkeriarik gabeko komunikazioa. : Kalterik gabeko komunikaziorako gida

Por: Nerea Etxebarria, Psicóloga Gral Sanitaria.

Indarkeriarik gabeko komunikazioa. Inoiz gertatu al zaizu zure bikotekideari, amari, arrebari edo lagunari zerbait jakinaraztean, beste pertsonak mezua ulermenez eta onarpenez jasoko duela sinetsita, zure erreakzioa kontrakoa izan dela?

Batzuetan, mezu zail bat transmititzeko asmorik onena izan dezakegu, eta, hala ere, hartzailea iraindu eta espero dugun emaitza ez lortzea. Gatazka baten konponbidea onuragarriagoa izan dadin komunikatzeko modu bat izateko, Komunikazio Ez Bortitza sortzen da.

Indarkeriarik Gabeko Komunikazioa (aurrerantzean, IGK) komunikazio-eredu bat da, pertsonei mezuak zintzotasunetik eta errespetutik helarazteko aukera ematen diguna, bai eta errukitik ere.

Marshall Rosenbergek garatutako eredu honek gure artean modu eraginkor eta gardenean komunikatzea bilatzen du, gure ohar, sentimendu eta beharretan fokua jarriz, hizkuntza ebaluatzailea saihestuz.

Hau da, eguneroko elkarrizketetan, erraz erakusten dugu hitz egiten ari garen pertsonaren portaerari buruzko judizioak edo kritikak egiteko joera. Are gehiago, komunikatzen ari garena haserrez, frustrazioz edo desengainuz tindatuta badago.

Hau gertatzen da, gizakiak bere inguruan gertatzen den guztiari zentzua eta azalpena eman behar diolako, eta horren adibide bat da gure inguruko pertsonek kalte egiten digutenean, gure ondoezaren erantzule egin behar dugula.

Zenbat aldiz entzuten dira horrelako esaldiak, adibidez: «Berekoia zara, inoiz ez ditugulako gustatzen zaizkidan planak egiten»?

Horrelako mezuetan, hartzailearekiko ebaluaketa-etiketa argia ikus daiteke. Albiste txarra da batzuetan, nahiz eta adibidearena bezain judizio argirik erabiltzen ez dugun, gure hartzailearen jokabidea edo jarrera ebaluatzen eta epaitzen duten mezuak ihes egiten utz dezakegula.

Berri ona da, IGK-k beharrezko tresnak ematen dizkigula, alde batetik, arazoak hautemateko eta ulertzeko dugun modua birplanteatzeko eta, bestetik, gure mezuak berregituratzeko.

IGK-k azaldu duenez, egoera jakin batzuek edo besteek sentimendu batzuk edo besteak sortzen dizkigute, eta horien agerpena gure beharren eta desioen menpe zuzenean. Hau da, gertakari baten aurrean modu batera edo bestera sentitzen garenean (haserre, triste, izututa…), gure beharretako bat edo batzuk ez daudelako pozik.

Hiru faktore horietatik abiatuta, orduan, gure hartzaileari eskaera bat egitea planteatzen da. Beraz, IGK-k lau pauso ditu.

IGK-REN LAU URRATSAK:

  1. Gure ongizatean eragina duten gertaera zehatzak behatzea. Egoera jakin batean gertatzen dena behatzea, besteek esaten eta egiten dutena, inolako irizpiderik eta ebaluaziorik gabe. Kamera bat bagina bezala, gertatzen dena neutroki jasotzen..
  2. Behatu dugunaren ondorioz sortzen diren sentimenduak identifikatzea.
  3. Detektatu ditugun sentimenduekin lotuta dauden premiak, desioak eta xedeak identifikatzea. Ase gabeko premiak dira, eta, horregatik, egiten dugun bezala sentitzen gara.
  4. Eskaera argi eta zuzena egitea hartzaileari, gure beharra betetzen dela ziurtatzeko.

Langile baten eta bere nagusiaren arteko kasu baten adibide labur bat ikusiko dugu.

Langileak IGKtik mezu bat helarazteko modu bat hau litzateke: Azken hilabetea nire irteera-ordua baino beranduago irten naiz egunero, daukadan lan-kopuruaren ondorioz

(1. urratsa, behatu), eta horrek estutzen eta nekatzen nau lanera etortzen naizenean.

(2. urratsa, sentimenduak identifikatzea), lanaren barruan eta kanpoan nire bizitzaren arteko egonkortasuna eta oreka behar baitut.

(3. urratsa: beharrak identifikatzea). Posible al da lan-karga gainerako langileen artean banatzea?

(4. urratsa: eskaera egitea).

Gure sentimenduak eta beharrak identifikatzeko orduan, IGK-k erabil ditzakegun aukeren inbentarioa eskaintzen digu.

Sentimenduen kasuan, gure beharrak asetzen ez direnean, honako aukera hauek izan ditzakegu:

DESKONEXIOA: Aspergarria, Kaltetua, Isolatua, Apatikoa, Deskonektatua, Desidiosoa, Urrunekoa, Hotza, Axolagabea.

TRISTURA: Atsekabetuta, Deprimituta, Adoregabetuta, Atsekabetuta, Atsekabetuta, Triste

NAHASTEA: blokeatuta, nahasita, noraezean, zatituta, zalantzati, eszeptiko, lodi, zalantzati, geldirik, pentsakor, galduta, harrituta, zalantzati

KALTEBERATASUNA: hauskorra, ezindua, ez-segurua, sentibera, lotsatia, kaltebera

EZINIKUSIA: Nazka, Erdeinua, Izutua, Mespretxua, Gorrotoa, Nazkatua

IRRIKA: Urtetsua, Jeloskorra, Desiragarria, Bekaiztia, Malenkoniatsua, Nostalgikoa, Bakarrik

BELDURRA: Larritua, Izutua, Beldurtua, Izutua, Mesfidatia, Izua, Kezkatua

HASERREA: Haserre

NARRITADURA: Atsekabetua, Frustratua, Egonezina, Suminkorra, Sumindua, Umore txarra, Gogaikarria

EGONEZINA: Asaldatua, Estutua, Asaldatua, Damutua, Lotsatua, Nahastua, Eskandalizatua, Deserosoa, Urduria, Urduria, Kezkatua, Asaldatua, Harritua, Dardaratia

TENTSIOA: Antsietatea, Hunkitua, Gainezka, Estresatua, Suminkorra, Urduria, Gainkargatua, Gainpasatua, Tentsioduna

NEKEA: Eroria, Agortua, Nekatua, Ahula, Mindua, Nekatua, Atsekabetua, Larritua, Atsekabetua, Desegina

Kontuz! Garrantzitsua da kontuan hartzea sentimendu faltsu batzuek beste pertsonaren portaera edo jarrera epaitzen eta interpretatzen dutela. Hauek dira IGKn erabiltzea komeni ez diren aukerak:

SENTIMENDU FALTSUAK: Abandonatua, Jazarria, Mehatxatua, Erasotua, Zentsuratua, Hertsatua, Gutxietsia, Engainatua, Iruzurtua, Baztertua, Esplotatua, Umiliatua, Baztertua, Gutxietsia, Epaitua, Presionatua, Baztertua, Gaitzetsia, Barregarria, Traizionatua, Erabilia

Identifikatu nahi ditugun premien kasuan, aukeren inbentario bat ere badugu, honako hauek barne hartzen dituena:

LOTURA: Onarpena, Esker ona, Koherentzia, Lankidetza, Errukia, Komunikazioa, Ezagutzea eta ezagutua izatea, Konexioa, Konfiantza, Begirunea, Lankidetza, Enpatia, Ulertzea eta ulertua izatea, Egonkortasuna, Inklusioa, Interkonexioa, Kidetza, Errealitate partekatua, Elkarrekikotasuna, Errespetua/Autorrespeto, Segurtasun emozionala, Ikusi eta ikusi

HURBILTASUNA: Afektua, Maitasuna, Laguntza, Berotasuna, Hurbiltasuna, Konpainia, Komunitatea, Kontaktu fisikoa, Zaintza, Delikadeza, Interdependentzia, Intimitatea, Plazera, Hurbiltasuna, Errekonozimendua

ZENTZUA: Ikaskuntza, Auto-adierazpena, Gaitasuna, Argitasuna, Amaiera, Oroitzapena, Ulermena, Kontzientzia, Ekarpena, Sormena, Hazkundea, Aurkikuntza, Dolua, Eraginkortasuna, Eraginkortasuna, Itxaropena, Estimulua, Esplorazioa, Inportatzea, Parte-hartzea, Errealizazioa, Erronka, Helburua, Barietatea

ONGIZATE FISIKOA: Babesa, Ura, Airea, Elikagaiak, Erosotasuna, Atsedena/Loa, Espazioa, Adierazpen sexuala, Intimitatea, Mugimendua/Ariketa, Babesa/Aterpea, Segurtasuna, Isiltasuna

OSPAKIZUNA: Alaitasuna, Ospakizuna, Dibertsioa

AUTONOMIA: Hautaketa, Espazioa, Berezkotasuna, Independentzia, Askatasuna, Errespetua

OSOTASUNA: Benetakotasuna, Zintzotasuna, Nortasuna, Presentzia, Zintzotasuna, Elkartasuna, Gardentasuna

BAKEA: Harmonia, Edertasuna, Komunioa, Oreka, Espiritualtasuna, Berdintasuna, Inspirazioa, Ordena, Lasaitasuna, Bakardadea

Ondorioz, indarkeriarik gabeko komunikazioa

ponuragarri izan daiteke hainbat mailatan ditugun harremanetarako. Lankidetzan eta ulermenean oinarritutako gizarte-harremanak garatzea bilatzen du, eta gure eta besteen beharrak ezagutzea.

Gure harremanak kudeatzeko orduan ere ahaldundu gaitzake; izan ere, Balore Merkatuaren Batzorde Nazionalaren bidez mezu bat helaraztean, gure beharrak identifikatzeaz gain, gure beharrak asetzeko baldintzak ere ezartzen ditugu, ezarritako baldintzak betetzen ez diren kasuetan zer egin erabakitzeko askatasuna emanez.

Balore Merkatuaren Batzorde Nazionalaren bidez, gure egoera pertsonalaz jabetzen gara, baita besteen egoera pertsonalarekiko errukiorrak eta errespetuzkoak ere.

Laburbilduz, Balore Merkatuaren Batzorde Nazionalak pertsonen arteko gatazkak konpontzeko aukera ematen digu, prozesuan inor zauritu ez dadin.

Bilboko Hamilton Schoolen, arreta psikologikoko zerbitzua dugu gure komunitatearentzat.

Nork: Nerea Etxebarria, Osasun Psikologo Orokorra.