Antsietatea gure gorputzak pertsonaren kanpoaldean edo barruan gertatzen diren egoerei aurre egiteko mekanismo bat da. Pertsonak mehatxagarri edo arriskutsu gisa identifikatzen dituen egoeren aurrean sortzen da. Esan liteke gure baitan dugun alarma moduko bat dela, eta berehalako arrisku baten aurrean jarduten duela, eta pertsona bultzatzen duela horri aurre egiteko eta, ondorioz, «bizirauteko» beharrezkoak diren neurriak bilatzera edo hartzera.
Eskuarki antsietatea fenomeno negatibotzat hartzen dugu, baina inola ere ez, antsietatea gure izate zaharrenetik dator. Antsietatea gizakiaren parte izan da betidanik, eta bizirauten lagundu digu. Mundua ez da gaur egun ezagutzen dugun bezalakoa, garai batean egoera asko zeuden, pertsona batek antsietatea behar zuena bere bizitza babesteko, horrek larrialdi egoera baterako prestatzeko aukera ematen digulako. Gaur egun, bizi garen gizarteak» arrisku gutxi» eskaintzen ditu, nolabait esateko, eta antsietateak, gizakiarengan hain presente dagoenak, beste manifestazio bide batzuk bilatzen ditu: hitzaldi bat prestatzea, azterketa baterako ikastea, etab. Egoera zailei aurre egiteko bide moldagarriak ere badira. Hala ere, antsietateak gure mundua atertzen uzten badugu, egoera arriskutsu batera iristen gara, eta patologia larriagoak gara daitezke, hala nola: izu-nahasmenduak, agorafobia, antsietate orokorra, gizarte-antsietatea, etab.
Umeengan ere, hori era berean gertatzen da, garapenaren une berezi honetan haurrek beren emozioak kudeatzeko zailtasun handiagoa dutelako, eta, beraz, oso garrantzitsua da, guraso gisa, gure seme-alabei laguntzea egoera horiek ahalik eta modurik onenean kudeatzen laguntzeko.
Haur batek antsietatea ager dezakeen sintomak oso desberdinak dira, horrela, oro har, bi kategoria izango genituzke, berdin garrantzitsuak, baina argi eta garbi bereiziak.
1-Sintomas Fisikoak:
-Takikardia.
-Arnas egiteko zailtasun.
-Gehiegizko izertza.
-Zorabio.
-Gihar-tentsioa.
-Urdaileko mina.
-Nerbio-tiketak.
-Gose-erasoak.
2-Sintomas Psicologikoak:
-Urduritasuna.
-Gehiegizko kezka.
-Autoestimu arazoak.
-Kontzentratzeko zailtasuna.
-Pentsamendu negatiboak.
-Sentsibilitate handiagoa.
Horiek izango lirateke haur batek izan ditzakeen sintomak, ez lirateke bakarrak izango, psikologo batengana jotzea da egokiena, zalantzarik izanez gero. Guk, guraso garenez, egoera hauen berri izan behar dugu. Garrantzitsua da egoera aztertzea eta zerk sortzen duen zehaztea. Inolaz ere ez zaio adingabeari errua egotzi behar, ez epaitu, ezta sintomak arintzen saiatu ere, izan ere, neurri batean, adingabearengan gertatzen ari den egoerara egokitzeko erantzuna da, eta hori konpontzeko beharrezko aztarnak ematen ari zaigu. Helburua ez da antsietatea ezabatzea, baizik eta haurrari hura erabiltzen laguntzea, etorkizunean gero eta egoera konplexuagoei aurre egin ahal izateko. Egoera ere ez da minimizatu behar, guk, helduak garenez, egoera errazenak ikusten baititugu, eta haur batentzat ez da hainbestekoa. Egoerak ere ez dira saihestu behar, antsietatea sortzen diotelako. Errealitateari eta bizitzari oro har aurre egiteko modu desegokia da hau, konfort-gunetik ateratzen ez bagara, etengabeko antsietatea biziko dugu. Bizitzan egoerei aurre egin behar zaie, pertsona gisa hazi ahal izateko. Garrantzitsua da, halaber, haien beldurrak ez indartzea, nahiz eta guk ere izan, hori gure seme-alabei helaraztea oso arriskutsua da, gure esperientziek ezin baitituzte besteenak baldintzatu. Honi aurre egiteko, har ezazu bere denbora, eta eser zaitez semearekin, eta idatzi bere beldurrak eta aztoramenak, gauzak idatziz jartzen direnean, gehienetan haien kontzientzia hartzen da eta hobeto ikusteko joera izaten du.
Azken batean, kontuan hartu bere semearekin arazoei aurre egiteko estrategia bat ezartzeko behar den denbora, denbora gehien ematen dionean, etorkizunean eraginkorragoa izango da bere arazoei aurre egiteko orduan.
Hitz gakoak: Psikologia Bilbao, Psikologia Zentroa, Antsietatea umetan.
Dr. Julen Alba
Psicólogo General Sanitario
Colegiado BI04568